Βαρύ θέμα ε; Όμως θα το αρχίσω με μια σύντομη ιστορία, πέρα για πέρα αληθινή.
Κάποια στιγμή στην μακροχρόνια κατοχή της Ινδίας από τους Άγγλους, οι τελευταία είχαν σημαντικά μεγάλες απώλειες και τραυματισμούς λόγω του μεγάλου πληθησμού της τοπικής κόμπρας, ένα από τα πιο δηλητηριώδη φίδια στο κόσμο. Οι Άγγλοι δεν είχαν την παραμικρή ιδέα του πως να καταπολεμήσουν αυτό το φίδι, οπότε χρησιμοποίησαν αυτό που αυτοί είχαν και οι κόμπρες όχι. Λεφτά. (μυαλό θα έλεγε κανείς, αλλά θα δείτε)
Έβαλαν επικύρηξη και πλήρωναν τους ντόπιους, οι οποίοι ζούσανε με τα φίδια όλη τους τη ζωή και άρα ξέρανε πως να τα αντιμετωπίζουν, για κάθε κεφάλι κόμπρας που τους φέρνανε. Και μάλιστα το μέτρο είχε σημαντική επιτυχία, αφού σε λίγους μήνες και μετά από εκατοντάδες κεφάλια νεκρών φιδιών, οι αριθμοί των επιθέσεων από αυτά τα φίδια πέσανε κατά πολύ, το ίδιο και ο πληθυσμός τους. Αλλά ξέρετε τι δεν μειώθηκε;
Ο αριθμός των κεφαλιών που παραδιδόταν στους Άγγλους. Ακόμα και όταν ο πληθυσμός της κόμπρας ήταν κατά πολύ μειωμένος, οι Άγγλοι παρελάμβαναν κεφάλια φιδιών σχεδόν σε ίδιες ποσότητες αν όχι σε μεγαλύτερες από τότε που οι κόμπρες ήταν σε άνθιση. Τι έγινε;
Πολύ απλά, με την επικύρηξη που έβαλαν οι Άγγλοι, έδωσαν στους Ινδούς ένα λόγο να διαωνίσουν την ύπαρξη της κόμπρας και όχι να την καταστρέψουν. Αν οι Ινδοί απλά κυνηγούσαν τις κόμπρες μέχρι εξαφανίσεως… μετά έχαναν τα χρήματα της επικύρηξης. Οπότε πολύ απλά, αντί να τις κυνηγάνε, άρχισαν να τις εκτρέφουν. Ο ελεύθερος πληθυσμός μειώθηκε πολύ, αλλά ο πραγματικός αριθμός καθόλου, γιατί απλά οι υπόλοιπες ήταν σε αιχμαλωσία.
Κάπως έτσι λειτουργεί και μια σύγχρονη οικονομία. Ο κάθε επιχειρηματίας λειτουργεί ανάλογα με τα κίνητρα που του δίνουμε. Άρα το αν θα γίνει επιχειρηματίας ή λαμόγιο, εξαρτάται κυρίως από το κίνητρο που έχει. Το κίνητρο των επιχειρηματιών είναι το κέρδος,
Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να βρούμε τρόπο να πείσουμε τους επιχειρηματίες ότι μπορούν να βγάλουν το μέγιστο κέρδος με την ενασχόληση και την παραγωγή των προϊόντων που θέλουμε. Όχι μέσω κατ’ αποκοπήν επιδοτήσεων ή συμβολαίων “κλειδωμένων” με το Δημόσιο ή ότι άλλο.
Αυτή τη στιγμή, η χώρα, η κοινωνία και η οικονομία μας προσφέρει στον επιχειρηματία την ευκολία και το γρήγορο κέρδος, ή μάλλον τον ελάχιστο δυνατό κίνδυνο, αφού ένα μέρος της δαπάνης θα το αναλάβει το εκάστοτε πρόγραμμα επιδότησης. Ο επιχειρηματίας δεν χρειάζεται να βλέπει πολύ μπροστά, αφού του αρκεί να υλοποιήσει μια ιδέα που θα φέρει περίπου το μισό του συνολικού κόστους της – το δικό του μισό. Από τη στιγμή που η επιχείρηση θα του αποφέρει αυτά τα χρήματα, ακόμα και αν την κλείσει ή την εκποιήσει έχει βγάλει κέρδος. Εύκολα, γρήγορα και χωρίς κίνδυνο.
Αυτός ο επιχειρηματίας δεν είναι απαραίτητα λαμόγιο. Αλλά σίγουρα πολλά λαμόγια έχουν κερδίσει αρκετά χρήματα με αυτόν τον τρόπο. Και το κακό είναι ότι το σύστημα των επιδοτήσεων τους εξυπηρετεί και θα συνεχίζει να το κάνει γιατί δε βλέπω και κανέναν να ενδιαφέρεται να το αλλάξει.
Αυτή τη στιγμή η Ελληνική οικονομία είναι ένα εκτροφείο λαμογιάς και μην περιμένετε ανάκαμψη αν δεν βρεθεί τρόπος και θέληση να δώσουμε στους επιχειρηματίες κίνητρα παραγωγής και όχι… αρπαχτής…
Νάσος Μάμαλης, Οικονομολόγος
