Καταδρομείς – Κύπρος 1974

H 20^η Ιουλίου είναι ημέρα μνήμης για τον Ελληνισμό, διότι εδώ και 45 χρόνια βιώνουμε τα αποτελέσματα της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Μια Κύπρο χωρισμένη, μια Κύπρο κατεχόμενη, μια Κύπρο που ζει με το ξίφος του πολέμου συνεχώς πάνω από το κεφάλι της.

Έχουμε αναφερθεί στο παρελθόν για το τι οδήγησε σε αυτό το όνειδος του Ελληνισμού. Σήμερα θα μιλήσουμε για την δράση των Καταδρομών που σε συνδυασμό με την ΕΛΔΥΚ και λίγες μονάδες της Εθνικής Φρουράς (αφού οι περισσότερες ήταν διαλυμένες λόγω της πολιτικής Μακάριου και των αθρόων λιποταξιών) κατάφεραν να ανακόψουν τη Τουρκική προέλαση και χάρη σε αυτούς σήμερα δεν είναι όλη η Κύπρος Τουρκική.

Οι Κυπριακές Μοίρες Καταδρομών ιδρύθηκαν τον Ιούλιο του 1964 από τον Έλληνα Ταγματάρχη (ΠΖ) Καρούσο Γεώργιο στα πρότυπα των Ελληνικών Λόχων Ορεινών Καταδρομών (ΛΟΚ). Οι Κύπριοι καταδρομείς οργανώθηκαν σε 3 οργανικές Μοίρες Καταδρομών (31ΜΚΔ, 32 ΜΚΔ, 33 ΜΚΔ) και μια επιστρατευόμενη μοίρα (34 ΜΚΔ). Οι διοικητές, υποδιοικητές, αξιωματικοί επιτελικών γραφείων και διοικητές λόχων ήταν Ελλαδίτες αξιωματικοί.

Τον 1964 έχουν την πρώτη τους δράση στην εμφύλια σύγκρουση στην Τυλληρία ενάντια σε Τουρκοκύπριους αντάρτες της ΤΜΤ που δρούσαν υπό την ηγεσία Τούρκων αξιωματικών. Εκεί έπεσαν οι 3 πρώτοι καταδρομείς: Υπολοχαγός (ΠΖ) Παπαγεωργίου και καταδρομείς Κουσουλίδης και Απληκιώτης. Το 1967 οι καταδρομείς συμμετείχαν στις επιχειρήσεις ενάντια στο Τουρκοκυπριακό θύλακα της Κοφίνου. Με τη δράση τους οι Καταδρομείς σταμάτησαν τις όποιες Τουρκικές προκλήσεις. Όμως δεν ήταν μόνο οι Τουρκοκύπριοι που φοβόντουσαν τους Καταδρομείς. Ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, πρόεδρος της Κύπρου, που έβλεπε όλους τους Ελλαδίτες σαν εμπόδιο στην διασφάλιση της εξουσίας του από την δικτατορία των Αθηνών. Έτσι τον χειμώνα του 1974 ξεκίνησε μαζί με τους πραιτωριανούς του, του Εφεδρικού Σώματος  να κτυπούν Ελλαδίτες αξιωματικούς και να ζητούν τον επαναπατρισμό τους. Από το μένος τους δεν γλύτωσαν και οι καταδρομείς. Πλέον οι μοίρες είχαν πολύ χαμηλή επάνδρωση (περί το 40% της προβλεπόμενης δύναμης) με τεράστιες ελλείψεις σε υλικά και πυρομαχικά, με ελλείψεις σε επικοινωνίες, και με οπλισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κάτι που φάνηκε στην Τουρκική εισβολή. Τον Ιούλιο του 1974 πλέον στην Κύπρο υπηρετούν, πλέον των στελεχών της ΕΛΔΥΚ, 25 Ελλαδίτες αξιωματικοί (οι περισσότεροι σε Μοίρες Καταδρομών) και 170 Υπαξιωματικοί.

Ως γνωστό στις 15 Ιουλίου 1974 λαμβάνει μέρος το πραξικόπημα ενάντια στον Μακάριο που οι καταδρομείς έλαβαν ενεργό ρόλο στην κατάληψη του προεδρικού μεγάρου, του στρατοπέδου του εφεδρικού, στο αρχηγείο της Αστυνομίας, στο αεροδρόμιο και τέλος στο ΡΙΚ. Στην εμφύλια αυτή σύγκρουση οι καταδρομείς είχαν 21 νεκρούς και 59 τραυματίες. Δυστυχώς στις 20 Ιουλίου η εισβολή θα βρει τους Καταδρομείς στην Λευκωσία και μακριά από τις ακτές απόβασης και με ακόμα μικρότερη δύναμη λόγω των απωλειών που είχαν στο πραξικόπημα.

Στις 19 Ιουλίου ξεκινούν φήμες ότι ο Τουρκικός στρατός επιβιβάζεται σε πλοία για την Κύπρο. Οι φήμες επιβεβαιώνονται από τα διεθνή μέσα ενημέρωσης. Το ΓΕΕΦ κοιμάται. Η Αθήνα του Ιωαννίδη πιστεύει τα ψέματα του Κίσινγκερ ότι οι Τούρκοι απλά κάνουν στρατιωτική επίδειξη.

Το ξημέρωμα της 20^ης Ιουλίου οι Τούρκοι αποβιβάζονται με 1 τάγμα πεζοναυτών και 3 τάγματα πεζικού στην Κερύνεια, ενώ Τούρκοι καταδρομείς (1 ταξιαρχία) και αλεξιπτωτιστές (1 ταξιαρχία) προσγειώνονται σε Τουρκοκυπριακά χωριά που αποτελούσαν θύλακες. Ο κύριος αντικειμενικός σκοπός των Τούρκων καταδρομέων ήταν οι διαβάσεις στο Πενταδάκτυλο για να αποκλείσουν την περιοχή των επιχειρήσεων από τυχόν Κυπριακές ενισχύσεις και αντεπιθέσεις.  

Άμεσα κινητοποιούνται οι Μοίρες Καταδρομών και εξοπλίζονται με νέο σύγχρονο οπλισμό τόσο από το στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ (που κρυφά από τον Μακάριο είχε φέρει η Ελλάδα) όσο και από τα λάφυρα από το Εφεδρικό το οποίο ήταν καλύτερα εξοπλισμένο και οπλισμένο από την Εθνική φρουρά. Όμως το ΓΕΕΦ με μια ανόητη νοοτροπία αντί να στείλει τους Καταδρομείς, τα τεθωρακισμένα και τα μηχανοκίνητα τάγματα να κτυπήσουν τις τουρκικές δυνάμεις στην Κερύνεια, στέλνει τους καταδρομείς τη νύχτα 20 προς 21 Ιουλίου να καθαρίσουν τους Τουρκικούς θύλακες σε Κιονέλι- Λευκωσία και Αγύρτα ενώ οι μονάδες πεζικού και τα τεθωρακισμένα κρατούν αμυντική στάση.

Οι καταδρομείς για την κατάληψη της διάβασης Αγύρτας εφάρμοσαν το σχέδιο «ΛΑΒΙΔΑ» και συμμετείχαν σε νυχτερινή καταδρομική επιχείρηση με τις 31 ΜΚΔ, 32 ΜΚΔ, 33 ΜΚΔ και 34 ΜΚΔ. Αντικειμενικός Σκοπός τους ήταν η κατάληψη της περιοχής για την εμπόδιση συνένωσης των Τουρκικών μονάδων στη Κερύνεια και αυτών στο Κιονέλι. Τα υψώματα τα φυλούσαν  Τούρκοι καταδρομείς και Τουρκοκύπριοι αντάρτες με συνολική δύναμη περί τους 1.000 άνδρες. Κατά την κίνηση των Καταδρομών από την Λευκωσία στους χώρους εξόρμησης κοντά στο Πενταδάκτυλο οι Μοίρες βομβαρδίστηκαν από την Τουρκική αεροπορία χωρίς όμως να έχουν απώλειες.

Η επιχείρηση προέβλεπε οι 4 μοίρες καταδρομών (δύναμη περί τους 400 άνδρες) να δράσουν στις παρακάτω περιοχές με ώρα έναρξης στις 23:00:

• 31^η ΜΚΔ κατάληψη υψώματος Κοτζά – Καγιά
• 32^η ΜΚΔ κατάληψη υψώματος Άσπρη Μούττη.
• 33^η ΜΚΔ ύψωμα Πετρομούθια
• 34^η ΜΚΔ ύψωμα 296 πλησίον της Αγύρτας.

Μετά την κατάληψη των περιοχών οι Καταδρομείς θα αντικαθιστούνταν από μονάδες πεζικού. Στις 23:00 οι καταδρομείς ξεκίνησαν την πορεία τους προς τους αντικειμενικούς τους σκοπούς με αθόρυβη κίνηση σε δύσβατο έδαφος.

Η 31^η ΜΚΔ (διοικητής Ταγματάρχης (ΠΖ) Μανιάτης Αλέξανδρος) κατάφερε πλήρη αιφνιδιασμό ενάντια στις Τουρκικές δυνάμεις στο Κοτζά – Καγιά και κατέλαβε την περιοχή μετά από σύντομη αλλά αιματηρή επίθεση. Εν συνεχεία απέκρουσε κάποιες Τουρκικές αντεπιθέσεις. Ένας λόχος της 31 ΜΚΔ υπό τον Υπολοχαγό (ΠΖ) Γλεντζέ Ηλία κατέλαβε το σταθμό επικοινωνιών των Τούρκων καταδρομέων αποκόπτοντας τους την όποια επικοινωνία με την διοίκηση. Οι Τούρκοι καταδρομείς προσπάθησαν να ανακαταλάβουν την τοποθεσία με δύναμη τάγματος (350 άνδρες). Παρόλα αυτά οι 40 άνδρες του Υπολοχαγού Γλεντζέ τους απέκρουσαν και μόνο λόγω έλλειψης πυρομαχικών υποχώρησαν τακτικά αφού κατέστρεψαν το σταθμό διαβιβάσεων. Τα ξημερώματα της 21 Ιουλίου και μετά από πολλές ώρες σκληρής μάχης, λόγω έλλειψης πυρομαχικών και μη αντικατάστασης τους από μονάδα πεζικού, οι Καταδρομείς υποχώρησαν τακτικά. Η μάχη έληξε με τους Τούρκους να έχουν περί τους 150 νεκρούς ενώ οι Κύπριοι είχαν 1 νεκρό και λίγους ελαφρά τραυματίες.

Η 32 ΜΚΔ (διοικητής Ταγματάρχης (ΠΖ) Δαμασκηνός Ναπολέων) επιτέθηκε και κατέλαβε αιφνιδιαστικά το ύψωμα Άσπρη Μουττή. Μάλιστα για πρώτη φορά γίνονται αναφορές για την μεροληπτική δράση των Καναδών κυανόκρανων που προσπαθούσαν να κατευθύνουν τους Τούρκους στις Ελληνικές θέσεις. Κατά την διάρκεια της κατάληψης του υψώματος η 32η ΜΚΔ είχε 5 νεκρούς. Λόγω της μη έλευσης ενισχύσεων από τάγμα πεζικού, η 32 ΜΚΔ αναγκάστηκε να αποχωρήσει τα ξημερώματα της 21^η Ιουλίου και άμεσα στάλθηκε στην Κυρήνεια.

Η 33^η ΜΚΔ (διοικητής Ταγματάρχης (ΠΖ) Κατσάνης Γεώργιος) κατάφερε να προσεγγίσει αθόρυβα τον στόχο και να καταλάβει αιφνιδιαστικά το ύψωμα Πετρομούθια εξουδετερώνοντας όλες τις εχθρικές θέσεις με απώλειες 3 ελαφρά τραυματίες. Στην συνέχεια η 33^η ΜΚΔ κατέλαβε και το κοντινό ύψωμα Γκαμήλα για αν ισχυροποιήσει την θέση της. Από την πρώτη στιγμή οι καταδρομείς δέχονταν πυρά εχθρικού πυροβολικού ενώ με το ξημέρωμα της 21^ης Ιουλίου δέχτηκαν και αεροπορικές επιθέσεις. Παρά το έντονο και συνεχές εχθρικό πυρ η 33^η ΜΚΔ προσπάθησε να συνδράμει την 31^η ΜΚΔ με το να προσβάλει τον Άγιο Ιλαρίωνα. Εκεί στις 09:30 φονεύθηκε ο διοικητής της Μοίρας Ταγματάρχης Κατσάνης Γεώργιος οδηγώντας την επίθεση των καταδρομών. Η Μοίρα συνεχίζει τη μάχη ενάντια σε υπέρτερες εχθρικές δυνάμεις δεχόμενη συνεχές πυρ από το Τουρκικό πυροβολικό και τη Τουρκική Αεροπορία. Οι ενισχύσεις δεν έρχονται ενώ 2 λόχοι των Τούρκων καταδρομέων εκτελούν υπερκερωτικό ελιγμό. Την ίδια στιγμή η 33η ΜΚΔ έχει εξαντλήσει τα πυρομαχικά της ενώ οι ασύρματοι δεν λειτουργούν. Έτσι υποχωρεί συντεταγμένα στις 14:00 υπό το συνεχές εχθρικό πυρ.

Η 34 ΜΚΔ (διοικητής Ταγματάρχης (ΠΖ) Δεκούλος Πέτρος) αποτελούνταν μόνο από επίστρατους. Το πρωί της 20^ης Ιουλίου επιστρατεύτηκε και άμεσα στάλθηκε στο μέτωπο. Το βράδυ ξεκίνησαν την κίνησή τους προς το ύψωμα 296. Λίγο αργότερα όμως η κίνησή της απεκαλύφθη στον εχθρό και η μοίρα δέχτηκε καταιγιστικά πυρά από τις Τουρκικές δυνάμεις και δεν μπόρεσε να συνεχίσει την αποστολή της. 

Η επιχείρηση Λαβίδα ήταν η μοναδική καταδρομική επιχείρηση στο πόλεμο. Μάλιστα για το σθένος της, την σύλληψή της και την αποτελεσματικότητά της σήμερα διδάσκεται στις στρατιωτικές σχολές της Τουρκίας και του Ισραήλ ενώ και Τούρκοι αξιωματικοί των Καταδρομών μίλησαν με δέος για την δράση των Κύπριων Καταδρομών. Πλέον λόγω της διάλυσης των μονάδων της Εθνικής Φρουράς οι καταδρομείς θα πολεμούσαν σαν ελαφρύ πεζικό μπαλώνοντας τα όποια προβλήματα υπήρχαν. Το μίσος, ο διχασμός και η παραμέληση της Εθνικής φρουράς που προήλθαν από το Μακάριο έδειξαν τα αποτελέσματά τους. Η Εθνική Φρουρά δεν είχε ηθικό, είχε λειψανδρία προσωπικού είχε παλαιά υλικά χωρίς ανταλλακτικά, είχε παλαιό οπλισμό, δεν είχε επικοινωνίες, δεν είχε εκπαίδευση. Πλέον η 21^η Ιουλίου έδειξε ότι ο Τούρκος αγκιστρώθηκε στο νησί.

Στην Ελλάδα το μεσημέρι της 21^ης Ιουλίου το Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων (σημερινό ΓΕΕΘΑ) διατάσσει τη  Β’ Μοίρα Καταδρομών να αποσταλεί με αεροσκάφη της ΟΛΥΜΠΙΑΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ στην Κύπρο προς ενίσχυση των Κυπριακών δυνάμεων. Τελικά το σχέδιο ναυαγεί λόγω του υψηλότατου ρίσκου.

Τα μεσάνυχτα 21 με 22 Ιουλίου ξεκινάει από την Σούδα η Επιχείρηση «ΝΙΚΗ» με 318 καταδρομείς της Α’ Μοίρας Καταδρομών (Διοικητής Ταγματάρχης (ΠΖ) Παπαμελετίου Γεώργιος) που έδρευαν στο Μάλεμε και διμοιρία 40 καταδρομών της Γ’ Μοίρας Καταδρομών. Η μεταφορά ξεκίνησε στα 22:42 με 15 παλαιά αεροσκάφη Noratlas με πλήρη σιγή ασυρμάτου και πειθαρχία φωτός και σε ύψος πολύ χαμηλότερο του ελάχιστου ύψους ασφαλείας. Να αναφέρουμε ότι η εν λόγω αποστολή ακόμα διδάσκεται για την τόλμη και την αποτελεσματικότητά της σε στρατιωτικές σχολές σε ΗΠΑ και Ισραήλ. Όμως λόγω ασυνεννοησίας εκ μέρους του ΓΕΕΦ τα Κυπριακά αντιαεροπορικά βάλουν ενάντια στα Noratlas. Αποτέλεσμα 2 αεροσκάφη κατεστραμμένα, 4 ιπτάμενοι και 31 καταδρομείς νεκροί. Παρόλο το χαμό των συναδέρφων τους οι Έλληνες Καταδρομείς άμεσα έπεσαν στην μάχη πολεμώντας στο αεροδρόμιο της Λευκωσίας.

Τη στιγμή που η Α’ΜΚΔ πολεμά στη Λευκωσία οι 4 μοίρες Καταδρομών στέλνονται πλησίον των ακτών απόβασης στην Κερύνεια για να προσβάλουν τα εκεί Τουρκικά τμήματα δρώντας σαν απλό πεζικό.

• Η 31 ΜΚΔ στέλνεται σαν υποδιοίκηση τάγματος πεζικού να ενεργήσει στην περιοχή Άγιος Παύλος στο Πενταδάκτυλο υπό το συνεχές πυρ του Τουρκικού πυροβολικού και της Τουρκικής Αεροπορίας. 1 λόχος της (Υπολοχαγός (ΠΖ) Γαληνός Αθανάσιος) στάλθηκε στην περιοχή Λαπήθου – Καραβά για ενίσχυση τμημάτων πεζικού και εκτελώντας πλήθος αποστολών παρενόχλησης και διεξαγωγής αντεπιθέσεων στις εχθρικές θέσεις. Την ίδια στιγμή άλλος λόχος της (Υπολοχαγός (ΠΖ) Καραχάλιος Παναγιώτης) κατάφερε να απεγκλωβίσει Κυπριακό λόχο πεζικού που είχε αποκοπεί στις Τουρκικές θέσεις. Το ίδιο απόγευμα 2 λόχοι της (επικεφαλής Λοχαγός (ΠΖ) Σταμάτης Ελευθέριος) υπό το συνεχές εχθρικό πυρ κατάφεραν να καταλάβουν το στρατηγικό ύψωμα Αετοφωλιά που είχαν καταλάβει οι Τούρκοι.
• Η 32 ΜΚΔ στάλθηκε στο ύψωμα Αλωνάγρα βρισκόμενη συνεχώς υπό το εχθρικό πυρ και δεχόμενη εχθρικές αντεπιθέσεις. Κατά την διάρκεια 3ωρής σφοδρής μάχης και υπό το συνεχές πυρ του Τουρκικού πυροβολικού και της Τουρκικής Αεροπορίας η μοίρα αναγκάστηκε να υποχωρήσει με απώλειες 2 νεκρούς και αριθμό τραυματιών ανάμεσά τους και ο διοικητής.
• Η 33^η ΜΚΔ μετέβη στο χωριό Άγιος Γεώργιος όπου σε συνεργασία με μονάδες της Εθνικής Φρουράς εκτέλεσε επίθεση για εξάλειψη προγεφυρώματος στην Κερύνεια. Λόγω της κάκιστης οργάνωσης από πλευράς Εθνικής Φρουράς, η επιχείρηση απέτυχε. Η μοίρα αποκλείστηκε από εχθρικές δυνάμεις που περιελάμβαναν και εχθρικά άρματα μάχης και μετά από τιτάνιο αγώνα κατάφερε να διασπάσει τον εχθρικό κλοιό και να επανέλθει στις θέσεις της. Εκεί έπεσε ηρωικά ο Υπολοχαγός (ΠΖ) Κατούντας Νικόλαος που παρέμεινε στο τέλος να καλύπτει την υποχώρηση των ανδρών του (λόγω ότι δεν έχει βρεθεί η σορός του θεωρείται μέχρι και σήμερα αγνοούμενος). Οι απώλειες της μοίρας ήταν 12 νεκροί, 10 τραυματίες και 38 αγνοούμενοι. Η 33 ΜΚΔ είχε την ατυχία να αποτελεί την πρώτη μονάδα που είδε εκτελέσεις πολιτών από τις Τουρκικές ορδές.

• Η 34^η ΜΚΔ τάχθηκε στο Πάνω Δικώμο και από την πρώτη στιγμή δέχτηκε από 2 κατευθύνσεις ισχυρό εχθρικό πυρ. Το μεσημέρι συμπτύχθηκε στο χωριό Συχαρί. Οι απώλειες της ήταν 1 νεκρός και πολλοί τραυματίες.

Στις 23 Ιουλίου τελειώνει η πρώτη φάση των επιχειρήσεων (ΑΤΤΙΛΑΣ Ι) που βρίσκει τις Τουρκικές δυνάμεις να έχουν καταλάβει μόνο το 7% του Κυπριακού εδάφους. Οι 4 Κυπριακές μοίρες καταδρομών διατάχθηκαν να επιστρέψουν στην Λευκωσία για αναδιοργάνωση και ενίσχυση με οπλισμό και επιστράτους ενώ εν συνεχεία στάλθηκαν στις περιοχές γύρω από το Τουρκικό προγεφύρωμα στην Κερύνεια όπου αντιμετώπισαν σποραδικές αψιμαχίες.

Παρόλη την κατάπαυση πυρός οι Τούρκοι, με την υποστήριξη των Κυανόκρανων των Ηνωμένων Εθνών, προωθούνται πλησίον των Ελληνικών θέσεων. Όμως οι καταδρομείς ήταν εκεί. Η Α’ ΜΚΔ έχει ήδη καταλάβει το κεντρικό κτήριο του Αεροδρομίου της Λευκωσίας που ήταν αντικειμενικός σκοπός των Τούρκων αφού άνοιγε το δρόμο για τη Λευκωσία, ενισχύοντας την διμοιρία της 33 ΜΚΔ που βρισκόταν εκεί για φύλαξη. Οι Τούρκοι παραβιάζοντας την κατάπαυση του πυρός επιτίθενται στο αεροδρόμιο με δυνάμεις πεζικού, καταδρομών και τεθωρακισμένων. Μάλιστα υπήρχε παροχή πυρών υποστήριξης των Τουρκικών ενεργειών από το Βρετανικό στρατόπεδο των κυανόκρανων που βρισκόταν πλησίον του αεροδρομίου. Επί 2 ώρες οι επιθέσεις τους αποκρούονται με τεράστιες απώλειες που οδήγησαν τους Τούρκους στην άτακτη υποχώρηση. Οι Έλληνες είχαν 1 νεκρό υπαξιωματικό, 1 τραυματία των τεθωρακισμένων και 1 τραυματία καταδρομέα. Η αποτυχία των Τούρκων να καταλάβουν το αεροδρόμιο τους χάλασε τα σχέδια για την κατάληψη της Λευκωσίας. Όμως σαν από μηχανής θεός οι Βρετανοί και οι Καναδοί κυανόκρανοί με λευκές σημαίες προσεγγίζουν το αεροδρόμιο και ζητούν την αποχώρηση των Καταδρομέων. Ο Παπαμελετίου σαν νέος Λεωνίδας αρνείται να συμμορφωθεί και συγχρόνως αρνείται να εκτελέσει τη διαταγή παράδοσης που λαμβάνει από το ΓΕΕΦ. Τελικά το αεροδρόμιο θα παραδοθεί αργότερα στους κυανόκρανους στους οποίους ανήκει μέχρι και σήμερα.

Την νύχτα 31^ης Ιουλίου προς 1^η Αυγούστου η 31ΜΚΔ τάχθηκε στη διάβαση Παναγρών δυτικά της Κερύνειας όπου και οργάνωσαν αμυντικές τοποθεσίες. Την επομένη 1 λόχος της δύναμης 40 ανδρών υπό τον επίστρατο ανθυπολοχαγό Βαρναβίδη Λουκά, στάλθηκε προς ενίσχυση του 316 τάγματος πεζικού στο ύψωμα 1023. Στις 2 Αυγούστου το πρωί και παρόλη την εκεχειρία οι Τούρκοι επιτέθηκαν με πεζικό υπό την υποστήριξη αρμάτων μάχης, πυροβολικού και αεροπορίας ενάντια στις θέσεις του Βαρναβίδη. Οι καταδρομείς όμως δεν τους άφησαν να περάσουν. Οι Τούρκοι αναγκάστηκαν σε άτακτη υποχώρηση αφήνοντας περί τους 100 νεκρούς. Μάλιστα άνδρες του λόχου καταδρομών μαζί με ένα Κύπριο λοχαγό κατάφεραν και εξουδετέρωσαν εχθρική φάλαγγα τεθωρακισμένων και να καταλάβουν 1 τεθωρακισμένο Μ-47 και ένα Μ-113 που βρίσκονται εκθέματα στο Πολεμικό Μουσείο Λευκωσίας. Λίγο αργότερα λόγω μη δυνατότητας ενίσχυσης και τροφοδοσίας του λόχου, ο λόχος διατάχθηκε να απαγκιστρωθεί από την τοποθεσία. Ο λόχος είχε 6 νεκρούς.

Στις 14 Αυγούστου ξεκινά η δεύτερη φάση των επιχειρήσεων (ΑΤΤΙΛΑΣ ΙΙ) ενάντια στις αποφάσεις των Ηνωμένων Εθνών για ειρήνευση. Η Τουρκία παρόλο τις ισχυρές της δυνάμεις και την υπεροχή της σε θάλασσα και αέρα, έχοντας φάει τα μούτρα της από μια χούφτα καταδρομείς, από την ΕΛΔΥΚ και άλλη μια χούφτα εθνοφρουρούς, ξεκινά τη δεύτερη φάση των επιχειρήσεων αποβιβάζοντας ένα Σώμα Στρατού (10.000 άνδρες). Οι επιθέσεις των Τούρκων είχαν επικεντρωθεί στις περιοχές Μόρφου και Αμμόχωστο. Δυστυχώς η Εθνική Φρουρά είχε διαλυθεί. Οι λιποταξίες είχαν φτάσει σε τεράστια νούμερα. Διοικητική μέριμνα δεν υπάρχει. Κεντρική διοίκηση δεν υπάρχει. Οι μόνες μονάδες που ήταν ακόμα αξιόμαχες ήταν οι 5 μοίρες καταδρομών (Α’ ΜΚΔ – 31 ΜΚΔ – 32 ΜΚΔ – 33 ΜΚΔ και 34 ΜΚΔ), η ΕΛΔΥΚ και μια δύναμη 10 αρμάτων μάχης (23 ΕΜΑ). Δυστυχώς το μόνο που μπορούσαν οι Ελληνικές δυνάμεις να κάνουν ήταν να κρατήσουν μια αμυντική διάταξη με σκοπό να αποτρέψουν τον εχθρό να καταλάβει την Λευκωσία.

Σε αυτό το διάστημα γράφτηκαν άλλες 2 σελίδες δόξας των Καταδρομών.

Στις 16 Αυγούστου η Α’ ΜΚΔ είχε την τελευταία της συμπλοκή. Ο Λόχος υποστήριξης της ΑΜΚΔ (Υπολοχαγός (ΠΖ) Ντούβας Νικόλαος μετέπειτα Α /ΓΕΣ) φέροντας αντιαρματικά ήταν εγκατεστημένος στην Εθνική Οδό Λευκωσίας – Λεμεσού με σκοπό να αποκόψουν τυχόν Τουρκική προέλαση προς τη Λευκωσία. Διατάχτηκαν να κινηθούν σε άλλη τοποθεσία και κατά την διάρκεια της κίνησης και λόγω ισχυρού εχθρικού βομβαρδισμού από πυροβολικό και αεροπορία ο λόχος σταμάτησε την κίνησή του λόγω απωλειών ενώ το στοιχείο του Καταδρομέα Μπικάκη Εμμανουήλ αποκόπηκε. Οι καταδρομείς έλαβαν θέσεις μάχης και πρόσφεραν Α’ Βοήθειες στους τραυματίες τους και σε Κύπριους τραυματίες. Τότε εμφανίστηκε λόχος τουρκικού πεζικού πλαισιωμένος από ουλαμό 4 τουρκικών αρμάτων. Η μάχη ξεκίνησε. Κύπριοι πεζικάριοι και Ελλαδίτες καταδρομείς απέκρουσαν τις επιθέσεις των υπέρτερων Τούρκων. Τότε εμφανίστηκε ο Μπικάκης με το στοιχείο του. Η πρώτη βολή του Μπικάκη εξουδετέρωσε ένα εχθρικό άρμα. Οι Τούρκοι, γνωστοί για τον «ηρωισμό» τους, υποχώρησαν μπροστά σε 30 Έλληνες. Ο Μπικάκης εν συνεχεία κτύπησε και κατέστρεψε και τα υπόλοιπα 3 τουρκικά άρματα. Λίγο αργότερα κατέστρεψε σε άλλο συμβάν άλλα 2 άρματα μάχης. Έτσι σώθηκε η Λευκωσία.

Στις 17 Αυγούστου δύναμη 20 καταδρομέων της 31 ΜΚΔ υπό τους έφεδρους Ανθυπολοχαγούς Χατζηπιερά Νικόλαο και Γεωργιάδη Ανδρέα με την υποστήριξη 3 αρμάτων Τ34 στέλνεται στο χωριό Πυρόι με σκοπό να αποκόψει την δυνατότητα ένωσης των Τουρκικών Δυνάμεων με το τουρκοκυπριακό θύλακα Λουρουτζίνας. Κατά την διάρκεια της κίνησης  δέχτηκαν Τουρκικά πυρά που εξουδετέρωσαν τα 3 άρματα μάχης. Το ίδιο βράδυ οι καταδρομείς μπήκαν κρυφά στο εγκαταλελειμμένο Πυρόι και τάχθηκαν αμυντικά. Την επομένη οι καταδρομείς έγιναν αντιληπτοί από Καναδούς του ΟΗΕ. Μετά από λίγο οι Τούρκοι επιτέθηκαν με ένα ολόκληρο Τουρκικό Τάγμα Πεζικού που υποστηριζόταν από άρματα μάχης και υπό το πυρ του τουρκικού πυροβολικού. Οι καταδρομείς έμειναν ακλόνητοι και απέκρουσαν όλες τις επιθέσεις. Μετά από αρκετές ώρες μάχης και υπό την έλλειψη πυρομαχικών και κίνδυνο υπερφαλάγγισης οι καταδρομείς υποχώρησαν χωρίς απώλειες. Η πεδιάδα όμως ήταν σπαρμένη με πτώματα Τούρκων.

Οι επιχειρήσεις θα λήξουν στις 17 Αυγούστου και θα βρουν την Τουρκία να κατέχει παράνομα το 37% της Κυπριακής Γης και ακόμα ζούμε τα αποτελέσματα της παράνομης κατοχής.

Οι Έλληνες και Κύπριοι καταδρομείς πολέμησαν με αυταπάρνηση και έγραψαν σελίδες δόξας και τιμής. Ορισμένα μόνο παραδείγματα για να καταλάβουμε τον αντίκτυπο που είχαν στους Τούρκους ήταν:

• Ότι οι Τούρκοι ΔΕΝ πήραν κανέναν καταδρομέα αιχμάλωτο. Πουθενά στους αιχμαλώτους (ακόμα και σε αυτούς που ακόμα αγνοούνται) δεν θα βρούμε κάποιο καταδρομέα. Όλοι εκτελέστηκαν αφού πρώτα βασανίστηκαν (βάση των λίγων σορών καταδρομέων που βρέθηκαν).
• Ότι Τούρκοι αξιωματικοί μίλησαν με δέος για τους Έλληνες μαχητές. Μάλιστα ακόμα και σήμερα οι Τούρκοι σέβονται τον πράσινο μπερέ των καταδρομών
• Όπως αναφέραμε η δράση τους διδάσκεται σε στρατιωτικές σχολές σε ΗΠΑ, Ισραήλ και Τουρκία.
• Μάλιστα είχαν προξενήσει τέτοιο τρόμο στους Τούρκους που μετά την κατάπαυση του πυρός και για μεγάλο διάστημα Ελληνοκύπριοι στρατιώτες που υπηρετούσαν στην πράσινη γραμμή έφεραν τον πράσινο μπερέ διότι οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να τους πλησιάσουν.

Λόγω της δράσης των καταδρομών στην Κύπρο βγήκε και το σύνθημα:

«Δεν θα περάσετε ποτέ

     Εδώ θα προσκυνήσετε τα πράσινα μπερέ»

Διότι οι Τούρκοι δεν πέρασαν. Οι καταδρομείς σαν κυματοθραύστες διέλυσαν κάθε τουρκική επίθεση. Χάρη στην αυτοθυσία και στο μαχητικό πνεύμα των Καταδρομών η Κύπρος σήμερα δεν είναι όλη Τουρκική. Δεν είναι τυχαίο ότι το 50% των αξιωματικών των καταδρομών είτε σκοτώθηκε είτε τραυματίστηκε πολεμώντας στην πρώτη γραμμή ενώ οι συνολικές απώλειες των Καταδρομών (νεκροί, αγνοούμενοι και τραυματίες) έφτασαν στο 30% της δύναμής τους.

Δυστυχώς αποτελεί ντροπή της Ελλάδος και της Κύπρου που 45 χρόνια μετά οι ηρωικοί καταδρομείς δεν έχουν τιμηθεί για την δράση τους. Η μεταπολίτευση δεν δέχτηκε να τους αναγνωρίσει την πολεμική τους εμπειρία και τους στέρησε όποια σύνταξη και όποια αναγνώριση. Το 1991 ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης τους ένταξε σαν πολεμιστές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και του Πολέμου της Κορέας (1950 – 1953) ώστε να έχουν κάποια αναγνώριση. Όμως οι 70ρηδες πλέον βετεράνοι της Κύπρου δεν έχουν λάβει τίποτε από την πολιτεία. Δυστυχώς συγκεκριμένες πολιτικές παρατάξεις (που το 1974 όλοι τους είχαν λιποτακτήσει) τους έχουν χαρακτηρίσει δοσίλογους, χουντικούς, φασίστες και άλλα κοσμητικά. Έτσι συνεχίζουν να ζούνε στην λήθη ενώ οι νεότερες γενιές δεν γνωρίζουν για την δράση τους.

Οι μόνοι  που τιμούν τους νεκρούς τους είναι η Διεύθυνση Ειδικών Δυνάμεων στην Ελλάδα και η Διοίκηση Καταδρομών στην Κύπρο όπου κάθε χρόνο τελείται μνημόσυνο για τους πεσόντες καταδρομείς και ιερολοχίτες στο Καβούρι Αττικής, στη Ρεντίνα Χαλκιδικής και στο Σταυροβούνι της Κύπρου, ενώ στις 20 Ιουλίου τελείται και μνημόσυνο στην έδρα της Α’ ΜΚΔ στο Μάλεμε των Χανίων (πλέον εδρεύει η Α’ Μοίρα Αλεξιπτωτιστών) και στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας στην Κύπρο.

Στην περίοδο 15 Ιουλίου – 17 Αυγούστου οι Καταδρομείς είχαν τις εξής απώλειες:

ΜΟΝΑΔΑ	ΝΕΚΡΟΙ + ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΙ
31η ΜΚΔ	34
32η ΜΚΔ	44
33η ΜΚΔ	67
34η ΜΚΔ	1
Α’ ΜΚ	29
ΣΥΝΟΛΟ	175

Για να δείτε τους νεκρούς καταδρομείς μπορείτε να επισκεφτείτε το παρακάτω σύνδεσμο από το ΠΑΝΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΦΕΔΡΩΝ ΚΑΤΑΔΡΟΜΕΩΝ (ΠΣΕΚ): https://www.psek.org/images/stories/documents/stiles.pdf

Ευχόμαστε η Ελλάδα να ξεκινήσει να τιμάει αυτούς τους ήρωες και να τους βάλει στα σχολεία και στα στρατόπεδα να μιλήσουν για τις εμπειρίες τους. Να μάθουν οι νέοι ότι η διχόνοια φέρνει τη καταστροφή, να μάθουν για τα εγκλήματα των Τούρκων και τέλος να μάθουν οι νέοι τι σημαίνει φιλοπατρία, αλτρουισμός, καθήκον και τέλος ανδρεία.

Θ. Σ., Αξιωματικός Ειδικών Δυνάμεων