Τι με έπιασε ξαφνικά και αποφάσισα να μιλήσω για την αδήλωτη εργασία; Θα σας πω και θα καταλάβετε. Είδα διαφήμιση εναντίον της αδήλωτης εργασίας στο Facebook. Μάλιστα, στο Facebook.
Για να δούμε αν τελικά η αδήλωτη εργασία είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα ώστε να αξίζει να ξεκινήσει κανείς εκστρατεία εναντίον της μέσω των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης, πρέπει να δούμε τι ακριβώς είναι η Αδήλωτη Εργασία.
Αδήλωτη Εργασία έχουμε όταν κάποιος εργάζεται σε μια επιχείρηση με μια άτυπη συμφωνία με τον εργοδότη και αμείβεται μεν κανονικά, αλλά χωρίς να ενημερώνεται η εφορία και οι λοιποί ασφαλιστικοί οργανισμοί. Με τον τρόπο αυτό και ο Εργοδότης και ο Εργαζόμενος είναι απαλλαγμένοι από τις Ασφαλιστικές και Φορολογικές υποχρεώσεις, το οποίο σημαίνει πολύ μικρότερο κόστος για τον Εργοδότη και μεγαλύτερη καθαρή αμοιβή για τον Εργαζόμενο.
Για τον Εργοδότη δεν υπάρχει κάποια άλλη αρνητική επίδραση, εκτός φυσικά αν πιαστεί, αλλά για τον Εργαζόμενο υπάρχουν δύο. Πρώτον, δεν είναι ασφαλισμένος, με ότι αυτό συνεπάγεται σήμερα, και δεύτερον κανείς δεν τους εξασφαλίζει ότι θα έχει δουλειά και αύριο. Και ναι μεν έτσι όπως έχουν γίνει τώρα οι νόμοι για τις απολύσεις ακόμα και επίσημα να είσαι εργαζόμενος πάλι δε ξέρεις τι σου ξημερώνει, αλλά φανταστείτε να δουλεύετε κάπου για ένα ή δύο έτη και ξαφνικά να είστε στο πουθενά. Και προσθέστε ότι εφόσον είναι ανεπίσημη η δουλειά, δεν έχετε ούτε αποδεδειγμένη προϋπηρεσία.
Γιατί υπάρχει η αδήλωτη εργασία;
Γιατί οι Εργοδότες δεν μπορούν (ή δεν θέλουν) να σηκώσουν το φορολογικό βάρος ενός εργαζομένου. Ενδεικτικά να σας αναφέρω ότι ένας εργαζόμενος με μισθό 600€ το μήνα καθαρά, κοστίζει περίπου 1.000 € το μήνα στην επιχείρηση μαζί με τις κρατήσεις.
Γιατί οι Εργαζόμενοι που βρίσκονται αντιμέτωποι με το δίλημμα να μείνουν χωρίς δουλειά ή να δουλέψουν αδήλωτοι…. βασικά μη κοροϊδευόμαστε, δεν υπάρχει δίλημμα. Θα δουλέψουν όπως μπορούν, ειδικά αν έχουν ανάγκη και ακόμα καλύτερα να βάλουν στην τσέπη τους και κάτι παραπάνω.
Η Αδήλωτη εργασία έχει σημαντικά μειονεκτήματα, μειώνει τα κρατικά έσοδα και τα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων, αυξάνει τεχνητά τον αριθμό των ανέργων, μειώνει το ΑΕΠ (αφού οι υπηρεσίες των αδήλωτων εργαζομένων δεν υπολογίζονται) και άλλα. Ταυτόχρονα, επιτρέπει σε μερικές επιχειρήσεις να συνεχίζουν να απασχολούν προσωπικό, έστω παράτυπα, για να παράγουν, ενώ επιτρέπει και σε ανθρώπους που μερικές φορές το έχουν ανάγκη να αποκτήσουν ένα εισόδημα, έστω και με τα μειονεκτήματα που είπαμε παραπάνω.
Στο τέλος, δεν πρέπει να βρούμε και να τιμωρήσουμε την αδήλωτη εργασία, το σημαντικότερο είναι πως να καταφέρουμε τους αδήλωτους να δηλωθούν. Πως να δώσουμε στους Εργοδότες (που είναι και αυτοί που κερδίζουν περισσότερο είναι η αλήθεια) κίνητρα για να δηλώσουν τους Εργαζόμενους χωρίς να διπλασιάσουν σχεδόν το μισθολογικό τους κόστος. Πως να δώσουμε στους Εργαζόμενους κίνητρα να δηλωθούν, βελτιώνοντας τις υπηρεσίες στις οποίες έχουν πρόσβαση εφόσον είναι δηλωμένοι.
Η Αδήλωτη Εργασία είναι ένα ιδιαίτερο πρόβλημα λόγω των προβλημάτων που προκαλεί, αλλά και των θετικών αποτελεσμάτων της. Δεν πρέπει να κινηθούμε εκδικητικά ενάντια στους εμπλεκόμενους (κατά κύριο λόγο για τους Εργαζόμενους και λιγότερο για τους Εργοδότες. Όταν ο Εργοδότης χρησιμοποιεί την αδήλωτη εργασία μόνο και μόνο για να αυξήσει τα κέρδη του, τότε του αξίζει ότι και να πάθει).
Άλλωστε το Κράτος και η Οικονομία θα επωφεληθεί πολύ περισσότερο με το να δηλωθούν επίσημα όλοι οι εργαζόμενοι, παρά από τα πρόστιμα που θα έμπαιναν στους αδήλωτους. Ακούτε εσείς εκεί μέσα;
Νάσος Μάμαλης, Οικονομολόγος
