Μετά την πρόσφατη επίσκεψη του κυρίου πρωθυπουργού στις ΗΠΑ και την ανακοίνωση της αναβάθμισης των αεροσκαφών F-16 ξέσπασε ένας νέος πόλεμος στα κόμματα και φυσικά στις εφημερίδες. Πάλι όλοι οι ειδήμονες μίλησαν.
Εγώ δεν είμαι ιπτάμενος στην Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ). Έτσι δεν μπορώ να κρίνω τις τεχνικές διαφορές του F-16 και του F-35 και θεωρώ ότι αυτονόητο γιατί δεν μπορώ να κρίνω. Όμως θέλω να σταθώ σε 3 πράγματα από την εν λόγω επίσκεψη:
- Γιατί οδηγηθήκαμε σε αυτή τη λύση; Είναι ένα σύνθετο κομμάτι αφού οι κινήσεις αυτές γίνονται από κοινού με το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) και την Κυβέρνηση με γνώμονα την εξωτερική πολιτική και φυσικά τις οικονομικές δυνατότητες. Πως γίνεται η επιλογή; Το ΓΕΑ ανακοινώνει την ανάγκη και προτάσεις για να καλυφτεί η ανάγκη. Εν συνεχεία το υπουργείο οικονομικών κοιτάει αν υπάρχουν χρήματα και τι μπορεί να καλυφτεί και μετά πάμε και κοιτάμε διακρατικά τι θα πάρουμε μέσω διαπραγματεύσεων. Κάτι που κάνουμε όλοι μας άλλωστε όταν θέλουμε να κάνουμε μια αγορά. Όλοι θέλουμε την καινούργια BMW 750 αλλά καταλήγουμε να προμηθευτούμε ένα FIAT. Τώρα αν είναι η ιδανική λύση ή όχι δεν μπορώ να το κρίνω αλλά βλέποντας τα οικονομικά της Ελλάδος 150 εκατομμύρια ευρώ ανά μονάδα για το F-35 είναι υπερβολικά υψηλό τίμημα. Αν το δούμε λογιστικά αν πούμε ότι τελικά η Ελλάδα δίνει 2 δις ευρώ (σύμφωνα με τις ΗΠΑ) τότε με τη τιμή του F-35 θα πάρουμε 13 αεροσκάφη. Αν πάμε στα 1,1 δις ευρώ (σύμφωνα με την κυβέρνησή μας) τότε είναι να πάρουμε 7 αεροσκάφη. Πως θα αλλάξουν 7 ή 13 αεροσκάφη την ισορροπία δυνάμεων;
- Τι ισχύει τελικά με την αναβάθμιση. O πρόεδρος των ΗΠΑ ανέφερε ότι όλο το εγχείρημα θα γίνει στις ΗΠΑ ενώ ο πρωθυπουργός μας και ο υπουργός αμύνης λένε ότι μόνο 5 αεροσκάφη θα αναβαθμιστούν στις ΗΠΑ και τα υπόλοιπα θα αναβαθμιστούν στην Ελλάδα. Τι ισχύει; Ας βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει. Η ΠΑ έχει πάνω από 155 αεροσκάφη F-16, εκ των οποίων περί τα 30 F-16 Block 30 είναι να πουληθούν είτε στη Βουλγαρία είτε στη Κροατία. Άρα παραμένουν 125 αεροσκάφη για αναβάθμιση και είναι τρελό και από οικονομικής άλλα και επιχειρησιακής άποψης, να στείλουμε 125 αεροσκάφη στις ΗΠΑ. Άρα το πιο πιθανό η Ελληνική μεριά να λέει την αλήθεια και ο Αμερικάνος πρόεδρος να έκανε τη δήλωση για εσωτερική κατανάλωση (όπως έχει κάνει στο παρελθόν πολλές δηλώσεις). Εκτός αυτού ας θυμίσω ότι υπάρχει διακρατική συμφωνία με τις ΗΠΑ από το 1988 ότι οποιαδήποτε αναβάθμιση γίνεται σε αεροσκάφη F-16 αυτή θα γίνεται στην Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία που σημαίνει θέσεις εργασίας.
- Τι είναι καλύτερο για την Ελλάδα; Εξαρτάται. Την παρούσα στιγμή θεωρώ ότι η εν λόγω αναβάθμιση είναι η καλύτερη λύση. Γιατί; Ας δούμε τους παρακάτω λόγους και εν συνεχεία θα δείξει η ιστορία. Ας μην ξεχνάμε ότι εδώ και 10 χρόνια οι Ελληνικές κυβερνήσεις είχαν παραμελήσει κατά πολύ την Άμυνα της χώρας και εξοπλιστικά προγράμματα προμήθειας και αναβαθμίσεων συστημάτων έχουν παγώσει.
Πριν 17 χρόνια είχαμε την ίδια ιστορία με τα EF-2000 Eurofighter που όλοι ήθελαν να τα αγοράσουν πλην της ΠΑ. Όταν η ΠΑ προμηθεύτηκε τα F-16 Block 52 ότι πιο σύγχρονο την εποχή εκείνη, μόνο οι Έλληνες παγκοσμίως έδειξαν δυσαρέσκεια και έλεγαν ότι μπούρδα υπήρχε. Μια δεκαετία και κάτι μετά βλέπουμε:
- Το 2004 το κόστος F-16 Block 52 + με όλα τα συστήματα και οπλισμό ήταν 34 εκατομμύρια ευρώ. Το 2004 το κόστος EF-2000 χωρίς συστήματα αυτοπροστασίας και οπλισμό ανερχόταν στα 60 εκατομμύρια ευρώ. Τι είναι πιο συμφέρον οικονομικά;
- Το F-16 είναι ένα αεροσκάφος που από τη δεκαετία του 1980 πολεμάει και έχει δείξει την αξία του. Το EF-2000 ήρθε στο προσκήνιο χωρίς καν επιχειρησιακές δοκιμές, δηλαδή απλά έκαναν μια απλή πτήση και όχι να το δοκιμάσουν σε πολεμικά σενάρια (ασκήσεις βομβαρδισμού, αερομαχίες κ.α.). Τι θα προτιμήσουμε επιχειρησιακά κάτι δοκιμασμένο ή κάτι μη δοκιμασμένο;
- Σήμερα κανείς δεν προμηθεύεται το EF-2000 λόγω των πολλαπλών τεχνικών προβλημάτων και του υψηλότατου κόστους συντήρησης και λειτουργίας που απαιτεί. Με αποτέλεσμα σε όλες της χώρες να υπάρχει χαμηλή διαθεσιμότητα όπως για παράδειγμα το 2015 στην Αγγλία να υπάρχουν πτητικά 14 αεροσκάφη από τα 160, στην Αυστρία 2 από τα 15. Την ίδια στιγμή η Ιταλία, Αγγλία και Ισπανία κοιτούν πως θα ξεφορτωθούν τα EF-2000.
Να θυμίσω ότι η ίδια προπαγάνδα έχει γίνει και για την προμήθεια 100 αρμάτων μάχης M-1 Abrams από τα αμερικάνικα αποθέματα. Κανείς όμως δεν ανέφερε ότι τα εν λόγω άρματα θα ήταν από τα πεδία μαχών στο Ιράκ άρα θα έπρεπε να τα επισκευάσουμε πριν τα εντάξουμε στο δυναμικό μας, ενώ θα έπρεπε να προμηθευτούμε και ανταλλακτικά. Την ίδια στιγμή το κόστος λειτουργίας τους θα ήταν 3,5 φορές υψηλότερο από τα Γερμανικά Leopard 2 A6 HEL που έχουμε. Άρα μήπως καλύτερα που δεν τα πήραμε και μήπως θα ήταν πιο συμφέρον να πάρουμε Leopard 2 A6 HEL από τα Γερμανικά αποθέματα;
Το F-35 καλώς ή κακώς έχει προταθεί να αγοραστεί από την Τουρκία σε 120 μονάδες. Όμως γεννάται το ερώτημα αν θα τα προμηθευτεί τελικά η Τουρκία. Η απάντηση είναι άγνωστο διότι η πολιτική του Ερντογάν μάλλον δείχνει σύγκρουση με τις ΗΠΑ που δεν υποχωρούν και δεν υποκύπτουν στις απειλές του σουλτάνου όπως κάνουν οι Ευρωπαίοι. Επίσης ένα άλλο θέμα είναι αν η Τουρκία θα μπορέσει οικονομικά όχι μόνο να προμηθευτεί το αεροσκάφος αλλά και να το συντηρήσει. Το κόστος συντήρησης των 120 αεροσκαφών F-35 υπολογίζεται να είναι 4 φορές το τωρινό κόστος λειτουργίας της Τουρκικής Πολεμικής Αεροπορίας. Θα μπορέσει η Τουρκική οικονομία να ανταπεξέλθει ή θα γίνει σαν το Eurofighter που κάποιες χώρες πλήρωσαν ένα τεράστιο τίμημα και τώρα τα αεροσκάφη είναι στατικά εκθέματα; Επίσης τι γίνεται στο τομέα ιπταμένων; Ήδη η Τουρκία έχει τρομερό έλλειμμα σε ιπτάμενους λόγω των διώξεων του Ερντογάν με αποτέλεσμα το 65%- 70% των ιπταμένων της τουρκικής αεροπορίας να έχει παραιτηθεί ή να έχει εκδιωχτεί. Άρα μέχρι να βρουν ιπταμένους και να τους εκπαιδεύσουν απαιτείται ένα χρονικό περιθώριο 4-5 ετών στην καλύτερη.
Άρα ας μην τρέχουμε να καταδικάσουμε κάποιες αποφάσεις αν δεν βάλουμε το μυαλό μας να δουλέψει και να μην εμπιστευόμαστε τους Αμυντικούς συντάκτες που είναι όπου φυσάει ο άνεμος και προωθούν δικές τους ατζέντες που το 99% είναι όνειρα θερινής νυχτός.
Θ. Σ., Αξιωματικός Ειδικών Δυνάμεων
