Το μήνυμα «μην ασχολείστε με το τι λέει ο κόσμος» του τελευταίου άρθρου της Βάσιας, σε συνδυασμό με κάποια γεγονότα που έμαθα πρόσφατα και θα αναλύσω παρακάτω, με έκανε να σκεφτώ γενικά την έννοια του ρατσισμού. Οι περισσότεροι θα μου πουν «Εγώ δεν είμαι ρατσιστής!», είσαι όμως σίγουρος; Δεν υπάρχει κάποιο είδος ρατσισμού που έστω και ασυνείδητα να τον υποστηρίζεις που και που;
Προσωπικά θεωρώ, ότι δεν είμαι ρατσίστρια, αλλά πιάνω τον εαυτό μου μερικές φορές να νιώθω κάπως περίεργα όταν μου λένε κάτι…. Να μαγκώνομαι… Ευτυχώς δεν το δείχνω… Κάποιοι θα μου πουν ότι αυτή η αντίδραση είναι φυσιολογική… Συμφωνώ, κι όχι μόνο επειδή με βολεύει, αλλά επειδή δεν μπορείς πάντα να ελέγχεις το τι σκέφτεσαι… Το σημαντικό είναι να μην φέρνεις τον άλλον σε δύσκολη θέση… και εκεί είναι που βγαίνει στην επιφάνεια o ρατσισμός…
Ρατσιστής είσαι όταν κατακρίνεις τον άλλον για οποιονδήποτε λόγο και με οποιονδήποτε τρόπο… Εκεί πιστεύω ότι είμαστε όλοι μας διότι όλοι οι άνθρωποι κάποια στιγμή έχουν δει ή ακούσει κάτι και έχουν κατακρίνει… Το θέμα είναι όμως όταν από απλός ρατσιστής γίνεσαι ένας άνθρωπος που κατακρίνει τους πάντες φανερά, τους μειώνει κτλ. Μπορεί κάποιος να μου πει είναι δικαίωμά του, αλλά εκεί είναι που θα διαφωνήσω… Δικαίωμα του κάθε ανθρώπου είναι να σκεφτεί ότι θέλει και να πει τη γνώμη του αν του ζητηθεί, όχι να την αναφέρει μόνο και μόνο για να προσβάλει κάποιον ή για να επιβάλλει τη γνώμη του στον άλλον…
Παραδείγματα που μου έρχονται στο μυαλό είναι τρία είδη ρατσισμού που έμαθα πρόσφατα. Το ένα είναι ένα ζευγάρι με διαφορετική εθνικότητα αλλά και οι δυο αρκετά μεγάλοι για να αποφασίσουν για τη ζωή του και… οι γονείς αντιδρούν και κάνουν ότι μπορούν για να τους χωρίσουν…. (λίγο Μανουσάκη φάση). Το άλλο είναι ο διαχωρισμός νέων ανθρώπων ανάλογα με το κοινωνικό και οικονομικό τους στάτους… Ναι, στο 2017 ζούμε ακόμα τον έρωτα – φιλία της παρακατιανής «Μαρίας της Γειτονιάς» – όπου τουλάχιστον εκεί ο έρωτας και η φιλία νικούσαν ενώ εδώ νίκησαν, και στις τρεις περιπτώσεις που γνωρίζω, η κοινωνική και οικονομική θέση… Άνθρωποι να μην θέλουν ερωτικές ή φιλικές σχέσεις με ανθρώπους που δεν ταιριάζουν με τον κύκλο τους…
Το τελευταίο είδος ρατσισμού είναι επαγγελματικό. Ένας νέος με αναπηρία είχε κάνει εκατοντάδες αιτήσεις για δουλειές και δεν επικοινωνούσαν μαζί του, ούτε καν για συνέντευξη. Εν τέλει, τον ζήτησαν σε 12 συνεντεύξεις αφού έκανε μια αλλαγή… Έσβησε την αναφορά της αναπηρίας του από το βιογραφικό του! Δηλαδή οι εταιρείες που τον απέρριψαν έτσι εύκολα, μπορεί να έχασαν ένα λαμπρό νέο, που η εξυπνάδα του μπορεί να τους ανέβαζε τα κέρδη τους, μόνο και μόνο εξαιτίας μιας αναπηρίας που δεν τον εμπόδιζε από το να είναι αποτελεσματικός στη δουλειά του…. Κρίμα…
Όλα αυτά τα παραδείγματα τα έμαθα… σε διάστημα λιγότερο από ένα μήνα… Τραγικό… Θα μου πείτε δεν συνέβαιναν πάντα αυτά…; Συνέβαιναν, αλλά όταν τα μαθαίνεις μεμιάς… παθαίνεις ένα πολιτισμικό σοκ… Ευτυχώς δεν είναι όλοι έτσι… αλλά ο ρατσισμός ακόμα υπάρχει… και αυτά που βλέπουμε στην τηλεόραση και τα κοροϊδεύουμε και λέμε αυτά δεν γίνονται ή γινόντουσαν παλιά… τα παθαίνει ο διπλανός μας…
Σαράφη Βασιλική, Επικοινωνιολόγος – Κοινωνιολόγος