Ορμώμενος από μια ανακοίνωση που κάποιος μου μοίρασε στο δρόμο, αποφάσισα να πιάσω την διαφορά του κέρδους από την λαφυραγώγηση (όπως ανέφερε το φυλλάδιο) της κοινωνίας.
Ας πούμε, ότι ζούμε σε μια ανταλλακτική κοινωνία. Η κοινωνία μας είναι κυρίως γεωργική, με αποτέλεσμα να παράγει τεράστιες ποσότητες των προς το ζην απαραίτητων. Στην κοινωνία αυτή ζει ένας υδραυλικός, δουλειά που κανένα από τα άλλα μέλη της κοινωνίας δεν γνωρίζει να κάνει.
Αυτός ο άνθρωπος παρέχει τις υπηρεσίες του στην κοινωνία και σε αντάλλαγμα ζητάει τα προς το ζην του, ώστε να ζει μια άνετη ζωή, χωρίς καμία απολύτως έλλειψη. Η κοινωνία του τα προσφέρει χωρίς πρόβλημα, αφού υπάρχουν άφθονα έτσι κι αλλιώς, δεδομένου ότι οι υπηρεσίες του είναι πολύ πιο πολύτιμες για αυτήν από αυτό που ζητάει και έτσι είναι όλοι ευχαριστημένοι.
Μέχρι τώρα πάμε καλά ε; Δεν γίνεται κάτι το μεμπτό έτσι δεν είναι;
Βάλτε τώρα στο ίδιο παράδειγμα, το χρήμα.
Με το χρήμα, ο υδραυλικός αντί να παίρνει αγαθά, παίρνει χρήματα, αλλά πλέον τα μέλη της κοινωνίας τον πληρώνουν με βάση του πόσο πολύτιμες είναι οι υπηρεσίες του και αφού αυτές είναι πολύ σημαντικές για την κοινωνία, ο υδραυλικός πληρώνεται αδρά. Με τα χρήματα που παίρνει μπορεί να αγοράζει ότι ακριβώς αγόραζε και πριν, αλλά επειδή οι υπηρεσίες που παρέχει είναι πιο πολύτιμες από τα αγαθά που αγοράζει, του μένει στο τέλος ένα ποσό από τα χρήματα που κέρδιζε, το οποίο είναι ο ορισμός έσοδα μείον έξοδα και άρα κέρδος.
Πάμε τώρα στη λαφυραγώγηση. Αν στο παραπάνω παράδειγμα ο υδραυλικός, αντί να προσφέρει υπηρεσίες απέκλειε με τρόπο έμμεσο και μη οικονομικό/ανταγωνιστικό (ή/και ανήθικο, μέσω δωροδοκιών ας πούμε) όλους τους άλλους υδραυλικούς από το να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους και με αυτό τον τρόπο καρπωνόταν τα επιπλέον χρήματα (αφού ήταν μόνος του, οι υπηρεσίες του θα είναι πολύ πιο ακριβές από ότι αν υπήρχε ένας ακόμα), τότε αυτό δεν είναι κέρδος, αυτό είναι λαφυραγώγηση.
Κέρδος είναι η ανταμοιβή της κοινωνίας σε κάποιον που προσφέρει υπηρεσίες/αγαθά τα οποία η κοινωνία χρειάζεται.
Λαφυραγώγηση είναι τα χρήματα που αποσπά κάποιος από την κοινωνία είτε χωρίς να προσφέρει τις απαιτούμενες υπηρεσίες, είτε μέσω συμφωνιών και άλλων μέσων αποκλείει από την κοινωνία χρήσιμες υπηρεσίες για ίδιον όφελος.
Εντάξει ξέρω ότι στη σύγχρονη κοινωνία και μάλιστα στην ελληνική “πεντακάθαρη” οικονομία, είναι πολλές φορές δύσκολο να ξεχωρίσει κανείς που αρχίζει το ένα και που τελειώνει το άλλο. Ωστόσο οφείλουμε να γνωρίζουμε την διαφορά (ειδικά αυτοί που θέλουν να λένε ότι ασχολούνται με την πολιτική) και κυρίως, να μην δαιμονοποιούμε τους υγιείς και τίμιους επιχειρηματίες μόνο και μόνο γιατί δεν μας αρέσει να ακούμε τη λέξη κέρδος.
Νάσος Μάμαλης, Οικονομολόγος
