Και όχι δεν άρχισα να ασχολούμαι με αρχιτεκτονική (όχι ότι καταλαβαίνω τι σχεδιασμό χρειάζεσαι για να χτίσεις μια πυραμίδα, εμένα εύκολο μου φαίνεται), μιλάω για τις οικονομικές πυραμίδες, τα σχέδια πυραμίδας – Δικτυακό Μάρκετινγκ – Ponzi Schemes.
Ειδικά το τελευταίο είμαι σίγουρος ότι ελάχιστοι το έχετε ακούσει. Ο Charles Ponzi ήταν ένας… απατεώνας vα το πω, έτσι τουλάχιστον έχει μείνει στην ιστορία, ο οποίος στις αρχές της δεκαετίας του 20′ έπεισε κάποιους επενδυτές ότι επενδύοντας στην αγορά κουπονιών για γραμματόσημα στο εξωτερικό και πουλώντας τα στην Αμερική (που ήταν η βάση του) θα μπορούσε να πετύχει απόδοση 50% στην επένδυση σε 45 μέρες ή 100% σε 90 μέρες για κάθε επενδυτή.
Οι πρώτοι που τον εμπιστεύτηκαν σε 45 μέρες πληρώθηκαν όντως το ποσό που είχε συμφωνηθεί και ενθουσιάστηκαν. Φυσικά το είπαν και σε όλους τους φίλους τους, που το είπαν στους δικούς τους κτλ κτλ. Μάλιστα όσο περισσότεροι πληρώνονταν στην ώρα τους, τόσο περισσότερους φέρναν στην επένδυση. Μέχρι που… το σύστημα αποκαλύφτηκε, ο Ponzi πήγε φυλακή και οι εμπλεκόμενοι έχασαν πάνω από το 70% της επένδυσής τους.
Τι έκανε ο Ponzi και έδωσε το όνομά του σε μια από τις μεγαλύτερες οικονομικές κομπίνες στο κόσμο; Πολύ απλά, όταν έπαιρνε 1.000$ τα κράταγε και σε 45 μέρες έδινε στον επενδυτή τα 500$. Αυτός ενθουσιαζόταν και έλεγε και σε ένα ή δύο φίλους του που έδιναν στον Ponzi άλλες 2.000$. Σε 45 μέρες έπαιρνε 500$ ο πρώτος και 1000$ μαζί οι άλλοι δύο. Αλλά ο Ponzi είχε πλέον στη τσέπη του 1000$. Και ούτω καθ’εξής μέχρι που τελικά κάποιος τον κατάλαβε και το σχέδιο κατέρρευσε.
Οι σύγχρονες πυραμίδες, ή τα σχέδια Δικτυακού Μάρκετινγκ όπως έχουν γίνει περισσότερο γνωστά, μοιάζουν με το παραπάνω, αλλά έχουν συνήθως κάποιο πιο διακριτικό τυράκι για τους ανυποψίαστους. Αν κάποιος έρθει και σας πει να του δώσετε 1.000 € για να σας δίνει 100€ το μήνα για 2 χρόνια, σίγουρα θα το σκεφτείτε. Αν έρθει και σας πει να μπείτε σε μια εταιρεία, από την οποία θα κερδίζει σίγουρα 100€ το μήνα, ενώ μπορεί να πληρώσει κάποια σεμινάρια (που κοστίζουν 1.000€ τυχαία) για να κερδίζει ακομα περισσότερα, ε αυτό μοιάζει με δουλειά. Και να δουλέψεις για να κερδίσεις χρήματα είναι πιο λογικό.
Δεν είναι. Οι σύγχρονες πυραμίδες βασίζονται γύρω από ένα προϊόν (ή μια σειρά προϊόντων) ή μια υπηρεσία. Ισχυρίζονται ότι αυτό το προϊόν είναι τόσο καλό που θα μπορούσε να σβήσει όλα τα άλλα. Αλλά δεν το πουλάνε σε σουπερ μάρκετ. Το πουλάνε μεταξύ τους, σε μια αλυσίδα – ομάδα (πυραμίδα) συνεργατών. Εσύ μπαίνεις σε αυτή την ομάδα και κερδίζεις ένα ποσοστό από τις αγορές σου. Αν βάλεις κι άλλους, κερδίζεις ακόμα περισσότερο γιατί παίρνεις ποσοστό από τις δικές τους αγορές. Και για να γίνεις καλύτερος πωλητής σου προσφέρουνε σεμινάρια (που φυσικά τα πληρώνεις) για να σου δείξουνε πως να κάνεις τις πωλήσεις.
Πως αποκαλύπτεται μια πυραμίδα; Με δύο κύρια χαρακτηριστικά.
- Πληρώνεις για να μπεις
Που έχετε ακούσει εσείς να πρέπει να πληρώσετε για να μπείτε σε δουλειά να δουλέψετε; Σε πυραμίδα το έχετε ακούσει. Το ίδιο και όταν η ίδια η εταιρεία σας προσφέρει σεμινάρια. Η εταιρεία στην οποία δουλεύεις έχει συμφέρον να επενδύσει πάνω σου για να της κερδίσεις περισσότερα, δε σε χρεώνει για αυτό. - Κερδίζεις περισσότερα αν βάλεις μέσα στην ομάδα τους φίλους/συγγενείς σου ή αγνώστους
Αν μπορείς να πουλήσεις ένα προϊόν σε όλο το κόσμο και να σβήσεις όλα τα άλλα, γιατί να ασχοληθείς με δικτυακό μάρκετινγκ και όχι με σουπερμάρκετ…. ας πούμε;
Μερικές από τις υπάρχουσες πυραμίδες (και θα ξαφνιαστείτε πόσες και πόσο μεγάλες είναι στην Ελλάδα και στην Κύπρο) θα τις ζήλευε ο Χέοπας. Και μετά μπορεί να έμπαινε μέλος, γιατί είναι πολύ πειστικοί μερικοί πωλητές, αν δεν είσαι υποψιασμένος.
Αν πιστεύετε ότι σας έχουν κάνει μια πρόταση που φαίνεται ότι είναι πυραμίδα, παρακαλώ στείλτε μας την πρόταση στο mail του site. Θα το δω και θα σας απαντήσω όσο πιο γρήγορα γίνεται και θα σας εξηγήσω τι είναι και γιατί είναι σε αυτά που σας είπαν. Είναι σχεδόν σίγουρο, αν είστε κάτω από 35, ότι κάποιος γνωστός ή άγνωστος σας έχει πλησιάσει τουλάχιστον μια φορά για να μπείτε σε πυραμίδα (εμένα προσωπικά 3 ή 4 φορές).
Πριν κλείσω θα πω δύο πράγματα. Πρώτον, δεν είναι αδύνατο να κερδίσει κάποιος χρήματα από πυραμίδα, όντως κάποιοι κερδίζουν. Βέβαια είναι λίγοι και συνήθως τα μεγάλα κεφάλια, αλλά αν μπορείς να κάνεις κάτι τέτοιο τότε ναι είναι δυνατό να ανταμοιφθείς. Βέβαια δείτε το σχήμα για να καταλάβετε που περίπου πρέπει να είστε. Για να ξέρετε, τα πολλά χρήματα τα βγάζουν τα πρώτα 3 επίπεδα, ενώ μέσα μπαίνουν όλοι κάτω από το πέμπτο. Δεύτερον, θα ρωτήσει κάποιος γιατί δεν λέω με ονόματα τις πυραμίδες ή έστω τις κύριες, στην Ελλάδα. Γιατί ένα ακόμα γνώρισμα αυτών των οργανισμών είναι η επιθετικότητά τους. Αν στο άρθρο αυτό κατονόμαζα μια εταιρεία, την επόμενη μέρα θα είχα στο σπίτι μια μύνηση για συκοφαντική δυσφήμηση. Υπάρχουν πυραμίδες σε όλη την Ευρώπη που έχουν χάσει τέτοιες δίκες, αλλά τίποτα δε σε καλύπτει μέχρι να αποφανθεί η Δικαιοσύνη. Οπότε, απλά φυλάω τα ρούχα μου.
Νάσος Μάμαλης, Οικονομολόγος
