Πως ορίζεται ο άνεργος στα οικονομικά; Το άτομο που έχει την δυνατότητα να εργαστεί, την θέληση να εργαστεί, με τους όρους εργασίας που υπάρχουν στην αγορά, αλλά δεν μπορεί να βρει εργασία. Ουσιαστικά για τα οικονομικά η ανεργία είναι ένα είδος επαγγέλματος. Η δουλειά του «ορθολογικού» ανέργου είναι να ψάχνει για δουλειά.
Υπάρχουν 2 κατηγορίες ανέργων. Αυτοί που έχουν ανάγκη να δουλέψουν και αυτοί που θέλουν μεν, αλλά δεν έχουν, ακόμα, ανάγκη. Οι πρώτοι είναι αυτοί που ουσιαστικά έχουν την συμπεριφορά του «ορθολογικού» άνεργου. Οι δεύτεροι είναι μια ειδική περίπτωση ανέργου. Βασικά είναι αυτό που εγώ προσωπικά αποκαλώ «χλιδάνεργοι».
Ο «χλιδάνεργος» δεν έχει δουλειά, ωστόσο έχει κάποιο είδος εισοδήματος, από χαρτζιλίκι μέχρι ενοίκιο. Συνήθως έως σχεδόν πάντα, δεν έχει οικογένεια ούτε χρειάζεται να φροντίσει κάποιον άνθρωπο, ούτε καν τον εαυτό του. Κατά συνέπεια έχει τη δυνατότητα να περιμένει με μεγαλύτερη άνεση την μέρα που θα βρει δουλειά. Το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων που παίρνει, το ξοδεύει σε καφέδες, ποτά, εξόδους κτλ κτλ. Και φυσικά θα είναι και επιλεκτικός, σιγά μην αφήσει την «χλιδανεργία» του για μια δουλειά που «θα δουλεύω σαν σκλάβος για 400€ το μήνα».
Λυπάμαι που θα σας στεναχωρήσω, αλλά το ότι η αγορά εργασίας έχει γίνει σε μεγάλο βαθμό αγορά εκμετάλλευσης, δεν έχουν άδικο σε αυτό, δεν αποτελεί δικαιολογία για να μείνει κανείς άνεργος. Και ούτε συμφωνώ ότι είναι δίκαιο να εργάζεται κάποιος 12ωρα για 400 € το μήνα, μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν εκεί έξω πολλοί άλλοι που θα το έκαναν με χαρά (και από ανάγκη).
Αλλά η αγορά εργασίας είναι στο τέλος μια αγορά. Και η αγορά αυτή έχει, όπως όλες οι αγορές, τους όρους της. Και αυτή τη περίοδο οι όροι είναι 12ωρο και 400 € το μήνα και εκμετάλλευση και αν σου αρέσει. Και αν δεν σου αρέσει, δικαίωμά σου και επιλογή σου (και αν μπορείς να το κάνεις, καλά θα κάνεις) να μείνεις εκτός της αγοράς εργασίας. Αλλά τότε δεν είσαι άνεργος…. άεργος είσαι.
Στις στατιστικές το ποσοστό της ανεργίας φτάνει μερικές φορές το 25%. Το σωστό για μένα θα ήταν να υπολογίζεται και η αεργία (που όπως πολλά άλλα οικονομικά μεγέθη στην Ελλάδα το έχουμε ξεχασμένο, αυτό μας έχει φάει), η οποία θα είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της. Όχι ότι αλλάζει κάτι. Αν π.χ. η αεργία είναι στο 15%, αυτό δε σημαίνει τίποτα πέρα του ότι η κατάσταση στην αγορά εργασίας είναι τόσο κακή, που του 15% του εργατικού δυναμικού σου προτιμά να μην δουλέψει.
Κλείνοντας να πω, ότι αυτό το άρθρο δεν γράφεται σαν μομφή προς τους άεργους γενικά. Κάθε άλλο, αναγνωρίζω την επιλογή τους, γιατί επιλογή τους είναι, να αποσυρθούν από την αγορά εργασίας γιατί θέλουν να «πουλήσουν» την εργασία τους με καλύτερους όρους.
Απλά έχω βαρεθεί τους «χλιδάνεργους»…. χμμμ, μάλλον τους «χλιδάεργους» να παραπονιούνται για το πόσο κακή είναι μια αγορά εργασίας, στην οποία δεν συμμετέχουν παρά μόνο για να ανανεώσουν την κάρτα από τον ΟΑΕΔ (μήπως πάρουμε και κανένα προγραμματάκι να πάρουμε κανένα 600άρι να πάρουμε το νέο iphone). Έχετε κάθε δικαίωμα να είστε άεργοι. Δεν έχετε κανένα δικαίωμα να έχετε απαιτήσεις από το κράτος ή μια αγορά στην οποία δε συμμετέχετε (και μερικές φορές, δεν ισχύει για όλους ευτυχώς, παρασιτείτε).
Μάμαλης Νάσος, Οικονομολόγος