Θεμελιώδους σημασίας και πρωταρχικό στοιχείο τέχνης η συγκίνησις.
Κωνσταντίνος Καβάφης
Λένε ότι η αλήθεια για ένα γεγονός είναι δύσκολο να διαπιστωθεί σε περιπτώσεις που εμπλέκονται μόνο ανθρώπινες μαρτυρίες και όχι αδιάσειστα στοιχεία. Κάθε εμπλεκόμενος μπορεί να περιγράψει ένα συμβάν δίνοντας έμφαση σε διαφορετικές λεπτομέρειες ανάλογα με την ψυχολογία, τα κίνητρά, τις πεποιθήσεις του και γενικότερα την οπτική του σκοπιά πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Είναι, λοιπόν, αρκετά χρονοβόρα διαδικασία η εξαγωγή της αλήθειας και ειδικά, αν συνδέεται με την επιβολή ποινής πάνω σε μια ανθρώπινη ζωή, πράγμα που απαιτεί προσεχτικό χειρισμό.
Αυτό το πολύπλοκο θέμα προσπάθησε να προσεγγίσει το επόμενο θεατρικό έργο: ο «Αρίστος», παρουσιάζοντας τις μαρτυρίες διαφορετικών ανθρώπων στη δίκη του Αριστείδη Παγκρατίδη, του νεαρού που καταδικάστηκε ως ο «Δράκος του Σέιχ Σου». Ενός ταλαιπωρημένου ανθρώπου που έζησε μια δύσκολη και ταραχώδη ζωή, όμως παρ όλες τις αντιξοότητες που αντιμετώπισε τον διακατείχε μια καλοσύνη και μια σπάνια για τον χαρακτήρα του ευγένεια. Οι αρχές τον συνέλαβαν και τον καταδίκασαν για τα ειδεχθή εγκλήματα στο δάσος της Θεσσαλονίκης, χωρίς να λάβουν υπόψη τους όλες τις παραμέτρους και χωρίς να προβούν σε εξονυχιστικό έλεγχο των στοιχείων που τους δόθηκαν. Τελικά ο Αρίστος ήταν αθώος ή ένοχος; Επαφίεται καθαρά στο κοινό να αποφασίσει, αφού έχει ακούσει όλες τις εκδοχές των μαρτύρων κατά τη διάρκεια της δίκης.
Η παράσταση είχε πολύ καλές ερμηνείες από τους ηθοποιούς και η ζωντανή μουσική υπόκρουση, η οποία συνόδευε πολύ αρμονικά τις αφηγήσεις των πρωταγωνιστών, μετέφερε επιτυχημένα το θεατή στο κλίμα της εποχής. Όμως, οι έντονες – και μερικές φορές άστοχες- εναλλαγές του κωμικού και του σοβαρού στοιχείου ήταν η αιτία να μην καταφέρει η συγκεκριμένη παράσταση να με συγκινήσει στο βαθμό που θα το επιδίωκε. Οι αφηγήσεις των ηθοποιών ήταν πλήρεις από συναίσθημα και άρτιες στη ροή, αλλά τα ελλιπή σκηνικά, καθώς και η κάπως χαώδης σκηνοθεσία, δεν μπόρεσαν να με οδηγήσουν στο να συμπάσχω για την άδικη μοίρα του νεαρού. Έτσι, στο τέλος της παράστασης δεν κατάφερα να αισθανθώ θλίψη και συμπόνοια για τον Αρίστο, επειδή είχα «βομβαρδιστεί» από συνεχείς αφηγήσεις με διαφορετική συναισθηματική διακύμανση, χωρίς συνοχή μεταξύ τους και από τις οποίες έλειπε σαφώς το στοιχείο της δράσης. Όμως, τα καίρια σημεία που ήθελε να θίξει το έργο, κατάφεραν με επιτυχία να περάσουν στους θεατές.
Η θεατρική παράσταση «Αρίστος», λοιπόν, που παίζεται στο θέατρο του Νέου Κόσμου, συστήνεται με επιφύλαξη, καθώς είναι μια άξια και σοβαρή προσπάθεια απόδοσης ενός πραγματικού γεγονότος, η οποία προβάλλει τη «σκοτεινή» πλευρά της δικαιοσύνης που, δυστυχώς, πολλές φορές υπερισχύει. Η αναφορά στη δύναμη του παρακράτους και στην άτεγκτη επιβολή της ισχύος του είναι πολύ εύστοχη και μας υπενθυμίζει ότι το κράτους δικαίου δεν υπακούει πάντα τους νόμους που το διέπουν, αλλά μπορεί να διαβρωθεί από τα οικονομικά και κοινωνικά συμφέροντα που υπηρετεί.
Αλίκη Μελισσηνού
