Με γνώμονα τις πέντε βασικές ελευθερίες των ζώων και υπενθυμίζοντας τη θεσμική αναγνώρισή τους ως υπάρξεις με αντίληψη και συναισθήματα, εκφράζει τις εξής επισημάνσεις επί του επικείμενου νομοσχεδίου….
1ο ΜΕΡΟΣ
Άραγε θέλουμε να αναλάβουμε τις υπεραρμοδιότητες που μας χορηγούνται;
Ως προς τις διατάξεις που αφορούν άμεσα τα δικαιώματα του των δεσποζομενων και αδέσποτωνζώων συντροφιάς και τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών:
Α) Αντιλαμβάνεται πως η πλήρης επιβολή στειρώσεων δεσποζόμενων ζώων συντροφιάς, θα συνιστούσε δυσανάλογο περιορισμό στα δικαιώματα των ιδιοκτητών. Ωστόσο, τα προτεινόμενα χρονικά περιθώρια του άρθρου 5 παρ. 1 , θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη και να εφαρμόζονται προσηκόντως και με τις ακόλουθες παρατηρήσεις: α) Οι 30 ημέρες ανάρτησης αγγελίας στην Πανελλήνια Πλατφόρμα Υιοθεσίας Αδέσποτων ζώων συντροφιάς του οικείου, δεν επαρκούν για την προώθηση Υιοθεσίας β) Η διαφοροποίηση, μεταξύ γάτας και σκύλου, ως προς το ποσό καταβολής για την παράδοση αδέσποτου ζώου συντροφιάς στην υπηρεσία του Δήμου, δε θεμελιώνεται σε επιστημονικά δεδομένα, καθώς οι γατοαποικίες αυξάνονται γεωμετρικά και η εγκατάλειψη γατιών, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αντίστοιχα με εκείνη των σκύλων.
Β) Το χρονικό περιθώριο σήμανσης για σκύλους και γάτες από την ημερομηνία γέννησης του, δύναται να αφήσει την ευχέρεια καταστρατήγησης των στειρώσεων.
Γ ) Η ημερομηνία έναρξης ισχύος των διατάξεων, θα πρέπει να εκκινήσει εγκαίρως και προ του 2023, καθώς υπάρχουν πολλές εκκρεμείς υποθέσεις και ανάγκες που θα καλυφθούν μόνο με την αναβάθμιση του προγράμματος διαχείρισης αδέσποτων.
Δ) Η κύρωση μη απόκτησης ζώου συντροφιάς για τρία χρόνια, λόγω προηγούμενης εγκατάλειψης, δε βελτιώνει την παιδεία των παραβατών, ούτε και θα λειτουργήσει αποτρεπτικά.
Ε) H προβληματική λειτουργία του προγράμματος στειρώσεων δεν αντιμετωπίζεται άμεσα μέσω της αξιολόγησης των Δήμων, βάσει δεικτών απόδοσης ( άρθρο 35). Δουλειά χρόνων, ακυρώνεται μέσα σε ένα μήνα.
ΣΤ) Βάσει της ως άνω εμπειρικής παρατήρησης, τονίζουμε πως είναι υποχρέωση των Δήμων να εκπαιδεύουν ειδικό προσωπικό. Οι εθελοντές φιλοζωικών επωμίζονται μεγάλο βάρος βάσει και των μνημονίων συνεργασίας με τον αρμόδιο τοπικά δήμο και πολλές φορές δεν έχουν τους πόρους για τις κτηνιατρικές υπηρεσίες (ειδικά όταν δεν υπάρχει νόμιμο καταφύγιο). Για τους λόγους αυτούς χαιρετίζουμε και περιμένουμε να δούμε τα αποτελέσματα του προτεινόμενου άρθρου 5 και της Παρ. 5.
Ακόμα, οι διατάξεις του προτεινόμενου νομοσχεδίου, δεν υποχρεώνουν του δήμους να συνεργάζονται μεταξύ τους σε ένα βαθμό, αλλά είναι αόριστες ως προς το βαθμό διακριτικής ευχέρειας που δίνεται.
Ζ) Πολλοί δημότες προβαίνουν από μόνοι τους στη στείρωση και σήμανση αδέσποτων. Οι Δήμοι θα πρέπει να έχουν την υποχρέωση, κι όχι τη διακριτική ευχέρεια που προτείνεται στο άρθρο 29 , να χορηγούν οικονομικά προνόμια ή διευκολύνσεις για την κάλυψη των συγκεκριμένων εξόδων. Επίσης, να συντονίζεται και να καταγράφεται η δράση της Κοινωνίας των Πολιτών, αλλά και οι πληθυσμοί στειρωμένων αδέσποτων στην δημοτική επικράτεια.
Η) Συνδυαστικά με τη συντονισμένη δράση Πολιτείας και ιδιωτών, να διευκρινιστεί σε ποιον θα σημαίνεται ένα αδέσποτο ζώο, βάσει του άρθρου 29 και πως θα πρέπει να διαβάζεται σε συνδυασμό με το άρθρο 9, περί προσωρινού ιδιοκτήτη και περί συλλογής από ιδιώτη που όμως δε δύναται να το υιοθετήσει. Ο κόσμος εκτός των φιλοζωικων, δεν μπορεί να επωμιστεί το βάρος και δε γνωρίζει πως μπορεί να βοηθηθεί στην ανάληψη αυτής της ευθύνης. Λείπει η πρακτική ενημέρωση.
Θ) Ως προς τα ήδη υπάρχοντα και παράνομα καταφύγια, με ευθύνη των Δήμων:
1) θα πρέπει να προβλεφθεί μεταβατική διάταξη, ώστε να μην παγώσουν διαδικασίες εύρεσης νόμιμων χώρων, να μη οδηγηθούν σε δικαστικά έξοδα τα φιλοζωικά σωματεία που εξαναγκάστηκαν σε αυτήν την πρακτική, υπό την απειλή να επανενταχθούν τα φιλοξενούμενα αδέσποτα ζώα.
Τα παράνομα καταφύγια, δε δικαιούνται κτηνίατρο.
2) Το πρόγραμμα ΑΡΓΟΣ, βασίζεται στο ήδη υπάρχον Πρόγραμμα Δημοσίων Εσόδων του ΥΠΕΣ, στις πιστώσεις του ΥΠΑΑΤ και στις οδηγίες 2014/24/ΕΕ + 2014/25/ΕΕ, περί Δημοσίων Συμβάσεων Προμηθειών και έργων. Είναι ανάγκη η Πολιτεία, να κατανείμει με διαφάνεια του πόρους στους ΟΤΑ. Μέχρι στιγμής, οι Δήμοι αιτούνται αποσπασματικά και όχι σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, τους πόρους που χρειάζονται για το Πρόγραμμα Αδέσποτων. Η Διαφάνεια δεν ενθαρρύνεται με αυτό τον τρόπο. Οι οδηγίες ζητούν αποσαφήνιση της επάρκειας των φορέων που αναλαμβάνουν τις προμήθειες και τα έργα, οι οποίοι μπορούν να είναι και εταιρίες. Η παροχή αριθμού πρωτοκόλλου ακόμα και για την προμήθεια ζωοτροφών, αλλά και η εξασφάλιση μιας σταθερής ποσότητας για τις ανάγκες των τοπικών σωματείων, θα λύσουν πολλά προβλήματα σίτισης.
Ι) Θα μπορούσε να προβλεφθεί ανάλογη διάταξη για την χρήση ΜΜΜ αν όχι σε όλα, με όρους για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και τη διευκόλυνση μετακίνησης των ιδιοκτητών. Η παιδεία και η ενημέρωση για το σωστό χειρισμό, είναι θέματα που δυσχεραίνουν τη συγκεκριμένη μεταβολή, η οποία ήδη ακολουθήθηκε σε πολλές χώρες.
ΙΑ) Χαιρετίζουμε το άρθρο 19 για την επιμόρφωση και την προαγωγή της παιδείας και της φιλοζωίας ζωή με τη συνεργασία του ΥΠ.Π.Θ. Ωστόσο, θα πρέπει να δεσμεύεται το υπουργείο στην έγκαιρη απάντηση αιτημάτων και στην επιμόρφωση των διδασκόντων. Εκτελεστικοί εγκύκλιοι προς τα σχολεία, θα μπορούσαν να κινήσουν τις διαδικασίες έγκρισης ταχύτερα
ΙΒ) Δίπλα στο άρθρο 30 για το Συνήγορο του Πολίτη, επισημαίνουμε την ανάγκη διοργάνωσης εκστρατειών ενημέρωσης του κοινού, για το πώς να καταγγέλλουν περιστατικά ενεργητικής και παθητικής κακοποίησης, αλλά και το πώς αναφέρονται στην αποκεντρωμένη διοίκηση. Ενισχύεται και ο υγιής διάλογος και η εποπτεία των ΟΤΑ.
ΙΓ) Με αφορμή το άρθρο 31, επισημαίνουμε πως υπάρχουν διαφορετικές σχολές εκπαιδευτών. Στην περίπτωση που δραστηριοποιούνται στο πρόγραμμα αδέσποτων παραπάνω από ένας εκπαιδευτές, θα πρέπει να συντονίζεται το έργο τους . Τα φιλοζωικά σωματεία ή άλλοι φορείς προστασίας των ζώων, θα πρέπει να ερωτώνται και να μπορούν να προκρίνουν τους εκπαιδευτές που θα εμπλακούν στο πρόγραμμα. Ειδικά στην Πενταμελή Επιτροπή η οποία αποφασίζει και για την ευθανασία επικίνδυνων αδέσποτων.
ΙΔ) Η Πενταμελής επιτροπή, θα πρέπει να ακολουθεί συγκεκριμένους δείκτες εκτίμησης ενός ζώου ως επικίνδυνου. Η δυνατότητα δευτεροβάθμιας προσφυγής δε θα περιπλέξει τις διαδικασίες. Συχνά οι εκπρόσωποι φιλοζωικών πιέζονται υπό τον φόβο κρίσης ενός αδέσποτου ως επικίνδυνου, Θα μπορούσε σε αυτή τη διαδικασία να συμμετέχει και ένας εξωτερικός σύμβουλος από την Περιφέρεια και φυσικά, ένας ειδικός συμπεριφοράς.
ΙΕ) Επισημαίνεται διαρκώς πως η κοινωνία πρέπει να αποβάλει συνήθειες όπως η διατήρηση σκύλων σε μη περιφραγμένες ταράτσες, χωρίς ανθρώπινη επαφή και χωρίς να τηρείται η υποχρέωση καθημερινού περιπάτου. Το άρθρο 12 για τη διατήρηση ζώων συντροφιάς σε μονοκατοικίες και πολυκατοικίες, θα μπορούσε να το διευκρινίσει με ειδική διάταξη.
Η παρ. 5 του άρθρο 12 για τη Διατήρηση ζώων συντροφιάς στις πολυκατοικίες, μάλλον θα πρέπει να παραπέμπει και στην παρ. 3 για τους αριθμητικούς περιορισμούς και να διευκρινίζει ξεχωριστά τον αριθμητικό περιορισμό για άλλα είδη ζώων συντροφιάς.
Λαμβάνοντας υπόψη την πυκνότητα δόμησης στο αστικό τοπίο, η διάταξη τήρησης σημείων παροχής νερού και σίτισης στα αδέσποτα και το δικαίωμα των πολιτών να βοηθούν, θα πρέπει να διατηρηθεί στο εν λόγω άρθρο και να εμπλουτιστεί. Άλλωστε και η εγκύκλιος 1/2013 της ΕισΑΠ, έχει επισημάνει το πνεύμα σεβασμού της έμβιας ζωής. Οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικιών, δύναται να εκτείνεται και σε πάρκινγκ εκτός της αυλή τους. Θα πρέπει να διευκρινίζεται το αν περιλαμβάνονται στο οικόπεδο της πολυκατοικίας ή όχι. Προτείνεται να συμπεριληφθεί διάταξη που να ωθεί τις ΓΣ των πολυκατοικιών και τους ιδιοκτήτες ή μισθωτές μονοκατοικιών, στη διατήρηση τέτοιων χώρων πλησίον των κατοικιών τους, τηρουμένων των κανόνων δημόσιας υγείας. Οι κανόνες αυτοί, μπορούν να συγκεκριμενοποιούνται ανάλογα με το ποσοστό δόμησης της περιοχής.
Επισημαίνουμε, πως η επανένταξη αδέσποτων στο άρθρο 7 παρ. 5 βαε, δεν μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς την ως άνω πρόβλεψη. Μόλις πριν ένα μήνα, αναγνωρίστηκε επισήμως και η πρώτη υπόθεση δημότη, που όχι μόνο παρακώλυσε την παροχή σίτισης και νερού σε αδέσποτα, αλλά προέβη και σε ρίψη των σπιτιών τους σε δημόσια ιδιοκτησία, προκαλώντας ζημία. Η εκδικητική ρίψη των τροφών σε κάδους απορριμμάτων, προκαλεί περισσότερους κινδύνους για τη δημόσια υγεία.
ΙΣΤ) Η επανένταξη των αδέσποτων ζώων συντροφιάς είναι εξ ορισμού προβληματική, όταν προβλέπονται γεωγραφικοί περιορισμοί που δεν μπορούν να τηρηθούν στις πόλεις. Η σύμβαση των Δήμων με χώρους φιλοξενίας, θα πρέπει να προκριθεί για την περίπτωση που δεν υπάρχουν οι πόροι επιπλέον στήριξης των φιλοζωικών σωματείων. Τα φιλοζωικά σωματεία, χρειάζονται αρωγή οικονομική, αλλά και σε επιστημονικό δυναμικό.
ΙΗ) Στο άρθρο 16 περί κακοποίησης των ζώων συντροφιάς, η κακή διαχείριση χρήζει εξειδίκευσης. Η διαμονή ζώων συντροφιάς ακόμα και σε εξοχικές κατοικίες, μπαλκόνια και ταράτσες, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα κοινωνικοποίησης του ζώου, αν δεν αποτυπωθούν στο νόμο οι ελάχιστες συνθήκες ευζωίας.
ΙΘ) ΠΟΙΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Το σωφρονιστικό σύστημα της Ελλάδας, χρήζει επαναπροσδιορισμού. Πρόστιμα, κρατήσεις και απαγόρευση διατήρησης ζώων συντροφιάς, ασφαλώς και τιμωρούν τον παραβάτη, αλλά δεν το σωφρονίζουν, δεν προάγουν την παιδεία. Η κοινωνική εργασία ως εναλλακτική ποινή, θα πρέπει να αποτυπωθεί και για τις αξιόποινες πράξεις σε βάρος ζώων συντροφιάς.
Κ) Στηρίζουμε το δικαίωμα παράστασης των φιλοζωικών σωματείων ως πολιτικοί ενάγοντες στις δίκες για την κακοποίηση ζώων συντροφιάς.
ΚΙ) Η τήρηση ψηφιακού βιβλιάριου όπως προτείνεται στο νέο νομοσχέδιο, έχει ήδη καθυστερήσει στην χώρα μας. Όπως και η επιδημιολογική επιτήρηση των δεσποζόμενων, αλλά και των αδέσποτων ζώων. Επίσημη πλατφόρμα καταγραφής, παραμένει ανύπαρκτη. Ωστόσο, τόσο καιρό, αν ένα ζώο δεν είχε εμβολιαστεί για τη λύσσα, δεν μπορούσε να μετακινηθεί από τον ιδιοκτήτη. Αλλά πώς ελεγχόταν αν πράγματι είχε εμβολιαστεί;
2ο Μέρος
Καταπολέμηση οργανωμένου εγκλήματος και Διαφάνεια
Α) Στηρίζοντας τις κατευθυντήριες γραμμές της ΕΕ, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας των Ζώων, αλλά και του Γεωτεχνικού Επιμελητηρίου και κτηνιάτρων, σχολιάζουμε:
1) Πράγματι, η αντικατάσταση στην εποπτεία των προγραμμάτων αδέσποτων και η περιστολή των αρμοδιοτήτων των κτηνιάτρων της Διεύθυνσης Κτηνιατρικής Αντίληψης Φαρμάκων και Εφαρμογών (ΚΑΦΕ) του ΥΠΑΑΤ, από το Τμήμα Προστασίας Ζώων Συντροφιάς της Διεύθυνσης Οργάνωσης και Λειτουργίας Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών, είναι προβληματική.
Το ΥΠΕΣ, σε συνεργασία με το ΥΠ.ΠΡΟ.ΠΟ, πρέπει να συνεργαστούν για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, στο οποίο υπάγεται και η παράνομη διακίνηση και εμπορία ζώων συντροφιάς. Η ανεξέλεγκτη εισαγωγή κουταβιών, πρέπει να αντιμετωπιστεί συντονισμένα. Κάθε Υπουργείο έχει τη δική του αρμοδιότητα. Η EUROPOL και οι εθνικές αρχές, οφείλουν να συνεργαστούν, στα πλαίσια της διασυνοριακής μετακίνησης ζώων συντροφιάς (οδηγία 92/65/ΕΟΚ του Συμβουλίου).
Η τήρηση σήμανσης, ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και στείρωσης, θα πρέπει να συντονίζεται από τους ειδικούς, οι οποίοι στο προτεινόμενο νομοσχέδιο, παρουσιάζονται ως κατώτερα όργανα της διοίκησης.
Η εποπτεία επί του νόμιμου χαρακτήρα υιοθεσιών και η μετακίνηση ζώων συντροφιάς στο εξωτερικό, θα πρέπει να λάβει κεντρική θέση στις αρμοδιότητες των ΥΠΕΣ και ΥΠ.ΠΡΟ.ΠΟ. Η ανεξέλεγκτη εισαγωγή κουταβιών, πρέπει να αντιμετωπιστεί συντονισμένα.
Η υπερνομοθέτηση, ήδη έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα. Ας μην πληγεί περαιτέρω η Διαφάνεια, με τον κατακερματισμό της Δημόσιας Διοίκησης.
2) Η εκπαίδευση των σωμάτων ασφαλείας για την ευζωία των ζώων συντροφιάς, πράγματι επικροτείται. Ωστόσο, ο έλεγχος και οι πειθαρχικές κυρώσεις, και για τις περιπτώσεις μη διατήρησης των κανόνων ευζωίας, χρήζουν εξειδίκευσης και διασφάλισης.
3) Στο άρθρο 4 παρ. 14 αναγράφεται : «Ζώα που προέρχονται από τρίτες χώρες και φέρουν ηλεκτρονική σήμανση μη συμβατή με το πρότυπο ISO 11784, σημαίνονται και με νέο συμβατό μέσο, εφόσον παραμένουν στην Ελλάδα μόνιμα ή προσωρινά για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των ενενήντα (90) ημερών.»
Μήπως αφήνονται περιθώρια δράσης για τους παράνομους εμπόρους;
Ελένη Κοντού, Τελειόφοιτος Νομικής, εθελόντρια στην Φιλοζωϊκή Παρέμβαση Ελληνικού Αργυρούπολης, σχετικά με το νομοσχέδιο για το σωματείο με τις φιλοζωικές
